Άγιος Γεώργιος: Ο προστάτης του Πεζικού

Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, παρόλο που το εορτολόγιο περιλαμβάνει περισσότερες από 50 μορφές με το όνομα Γεώργιος, ο Άγιος που εορτάζεται επίσημα είναι ο Άγιος Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος.

Ο Άγιος Γεώργιος έζησε την εποχή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού στα τέλη του 3ου με αρχές του 4ου αιώνα. Καταγόταν από την Μικρά Ασία και συγκεκριμένα την Καππαδοκία και ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας και αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού. Η πιο γνωστή απεικόνιση του Αγίου είναι εκείνη που σκοτώνει το δράκο, ο οποίος φρουρούσε το νερό μιας πηγής στη Λιβύη και δεν άφηνε τους κατοίκους να πιουν νερό αν δεν του έδιναν να φάει κάποιον συγχωριανό τους τον οποίο οι κάτοικοι διάλεγαν με κλήρο.

Κάποτε ωστόσο, ο κλήρος έπεσε και στην βασιλοπούλα, την οποία έσωσε ένας νεαρός αξιωματικός πάνω στο άλογο του, φονεύοντας το δράκο με το κοντάρι του. Ως στρατιωτικός άγιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Ελληνικού Στρατού Ξηράς, ενώ γιορτάζεται και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, αφού ήταν ο Άγιος των Σταυροφόρων και ακόμα και στις μέρες μας είναι ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας.

Στην ελληνική παράδοση, δρακοντοκτόνους ήρωες έχουμε και στα προ Χριστού χρόνια, ο θρύλος των οποίων επέζησε στους μετά Χριστόν αγίους. Έτσι, ο Άι-Γιώργης αποτελεί συνέχεια του ηλιακού θεού Απόλλωνα, ο οποίος σκότωσε τον πύθωνα στους Δελφούς.

Ο πύθωνας ήταν ένα μεγάλο σαυροειδές τέρας που γέννησε η Γη. Ζούσε στις μεγάλες βραχώδεις σχισμές των νοτίων παρυφών του Παρνασσού και προστάτευε τις πηγές Μάνα και Κασταλία, ενώ καταδίωκε τις Νύμφες, προκαλούσε ανέμους και έφερνε καταστροφές. Το θηρίο αυτό σκότωσε με το τόξο του ο Απόλλων και στη συνέχεια έφυγε από τους Δελφούς για να εξαγνισθεί. Αφού εξαγνίστηκε, επέστρεψε και έτσι καθιερώθηκε η λατρεία του στους Δελφούς. Από το γεγονός αυτό πήρε την επωνυμία Πύθιος, και η ιέρειά του ονομάστηκε Πυθία. Στον μύθο αυτόν βασίζεται και το άγαλμα του Απόλλωνα του Σαυροκτόνου, που αποδίδεται στον Πραξιτέλη.

Η απολλώνια λατρεία λοιπόν πέρασε στους θρύλους του αγίου Γεωργίου, ο οποίος όμως συνδέεται με τον ηλιακό θεό και με άλλον τρόπο: πριν από τη θανατική καταδίκη του, ο άγιος είχε μεταφερθεί από τον Διοκλητιανό στον ναό του Απόλλωνα, με τον όρο να δεχτεί τη θεότητά του και να θυσιάσει στα είδωλα. Ο άγιος Γεώργιος όμως αρνήθηκε, μεσούντος του πλέον αιματηρού διωγμού των Χριστιανών.

Ο άγιος Γεώργιος των Μπεκτασήδων

Ο σύγχρονος ελληνισμός έχει συνδέσει με πλήθος εθίμων τη γιορτή του αγίου Γεωργίου. Τόσα πολλά είναι τα έθιμα πού συνοδεύουν τις γιορτές του, ώστε είναι αδύνατον να καταγραφούν όλα και από όλα τα μέρη του ελληνισμού. Κοινό χαρακτηριστικό των περισσοτέρων είναι ότι ανήμερα της γιορτής του τρώνε αρνί, ενώ το ζώο αυτό, σε πολλά κτηνοτροφικά μέρη, κατά τη σχετική πανήγυρη, το περιφέρουν γύρω από την εκκλησία του αγίου, ενώ κολλούσαν κεριά στα κέρατά του και τα άναβαν, καθώς πήγαιναν να προσκυνήσουν.

Ο άγιος Γεώργιος όμως είναι αγαπημένος άγιος και των μουσουλμάνων Μπεκτασήδων ή Αλεβιτών (αίρεση του Ισλάμ, κατά πολλούς όμως θεωρούνται κρυπτοχριστιανοί). Ιδιαίτερα σε περιοχές της Θράκης, ο άγιος Γεώργιος τιμάται σε πολλούς τεκέδες (αλεβίτικα μοναστήρια), αλλά και στις πολλές ορθόδοξες εκκλησιές και παρεκκλήσια του αγίου που υπάρχουν στην περιοχή πολλές φορές απαντώνται μουσουλμάνοι που πηγαίνουν να προσευχηθούν ή να αφήσουν κάποιο τάμα! Κυρίως όμως προσφέρουν θυσίες ζώων, τα λεγόμενα Κουρμπάνια, κατά την ημέρα της γιορτής του αγίου, με το παλαιό ημερολόγιο, στις 6 Μαΐου. Τα κυριότερα παρεκκλήσια στη θρακική περιοχή επισκέπτονται οι Αλεβίτες-Μπεκτασήδες.